Sự điện li, chất điện li Hóa học 11 Chân trời sáng tạo

Sự điện li là một hiện tượng hóa học quan trọng, giúp lý giải vì sao dung dịch lại có thể dẫn điện, và vì sao có những phản ứng xảy ra trong dung dịch

Sự điện li, chất điện li là gì? Hiểu đơn giản về hiện tượng chất tan phân ly thành ion

I. Khái niệm cơ bản: Sự điện li là gì?

1. Định nghĩa

Sự điện li là quá trình một chất tan trong nước và phân ly thành các ion, giúp dung dịch có khả năng dẫn điện.

Ví dụ điển hình:NaCl→Na++Cl−

Chất rắn NaCl khi tan trong nước, các phân tử của nó bị tách ra thành các ion dương (Na⁺) và ion âm (Cl⁻). Các ion này có khả năng di chuyển tự do trong dung dịch và mang điện tích, từ đó cho phép dòng điện đi qua dung dịch đó.

2. Điều kiện xảy ra sự điện li

Chất phải tan được trong nước

Trong phân tử phải có khả năng phân ly thành ion

Môi trường dung môi (nước) phải cho phép các ion di chuyển

II. Chất điện li là gì?

1. Khái niệm

Chất điện li là những chất khi tan trong nước phân ly thành ion và làm cho dung dịch dẫn điện.

Ngược lại, chất không điện li là những chất tan trong nước không tạo ra ion, do đó không dẫn điện.

2. Phân loại chất điện li

Chất điện li được chia làm 2 loại chính:

Điện li mạnh: NaCl, HCl, NaOH, H₂SO₄; Đặc điểm phân ly: Phân ly hoàn toàn thành ion.

Điện li yếu: CH₃COOH, NH₃, H₂CO₃; Đặc điểm phân ly: Chỉ phân ly một phần nhỏ.

3. Ví dụ minh họa

NaCl (muối ăn):NaCl→Na++Cl−

→ Là điện li mạnh.

CH₃COOH (axit axetic):CH3COOH⇌CH3COO−+H+CH 3

→ Là điện li yếu, chỉ có một phần phân tử phân ly.

Đây cũng chính là cách phân biệt chất điện li mạnh và chất điện li yếu đơn giản và dễ thực hiện nhất ở trong thí nghiệm hóa học.

IV. Tại sao sự điện li lại quan trọng?

1. Làm dung dịch dẫn điện

Chỉ có các dung dịch chứa ion tự do mới có thể dẫn điện. Vì vậy, chất điện li rất quan trọng trong:

Các thiết bị y tế (như máy điện tim, máy truyền dịch)

Pin, ắc quy, mạch điện hóa học

Hệ thống xử lý nước và môi trường

2. Giúp dự đoán phản ứng trong dung dịch

Nhiều phản ứng hóa học chỉ xảy ra khi các chất phân ly thành ion. Nhờ hiểu về sự điện li, ta mới có thể viết và giải thích các phương trình phản ứng đúng cách.

Chất không điện li là gì?

Không phải chất nào tan trong nước cũng phân ly thành ion. Ví dụ:

Đường (C₆H₁₂O₆), rượu (C₂H₅OH) – tan tốt trong nước, nhưng không phân ly thành ion, vì thế không dẫn điện.

Chúng tồn tại dưới dạng phân tử trung hòa trong dung dịch: C6H12O6 → không điện li

VII. Cách kiểm tra sự điện li: Thí nghiệm đơn giản

Dụng cụ:

1 cốc nước cất

1 cốc nước muối (NaCl)

1 cốc nước đường

Mạch điện đơn giản có bóng đèn hoặc đèn LED

Thực hiện:

Nhúng hai điện cực vào cốc nước cất → đèn không sáng