Arene (Hydrocarbon thơm) là nhóm hợp chất hữu cơ chứa một hoặc nhiều vòng benzen trong phân tử. Đặc điểm nổi bật của Arene là có cấu trúc vòng với hệ
Đại cương về Arene (Hydrocarbon thơm)
1. Khái niệm Arene là gì?
Arene (Hydrocarbon thơm) là nhóm hợp chất hữu cơ chứa một hoặc nhiều vòng benzen trong phân tử. Đặc điểm nổi bật của Arene là có cấu trúc vòng với hệ electron liên hợp bền vững, tạo nên tính chất hóa học rất đặc trưng – gọi là tính thơm.
Ví dụ điển hình:
- Benzene (C₆H₆)
- Toluene (C₆H₅CH₃)
- Xylene (C₆H₄(CH₃)₂)
2. Phân loại Arene
Arene được phân thành hai nhóm chính:
- Nhóm Arene Đơn nhân: Chỉ có 1 vòng benzen; Benzen, Toluene
- Nhóm Arene Đa nhân: Có 2 vòng trở lên; Naphthalen, Anthracen
Ngoài ra, nếu phân tử chỉ chứa vòng thơm và nguyên tử hydro → gọi là hydrocarbon thơm thuần (ví dụ: benzen).
Nếu chứa thêm nhóm chức khác (như –OH, –CH₃…) → gọi là dẫn xuất của hydrocarbon thơm.
3. Tính thơm – đặc điểm cấu trúc nổi bật của Arene hóa 11
Vòng benzen gồm 6 nguyên tử C sắp xếp theo hình lục giác đều
Các liên kết C–C không luân phiên đơn và đôi như vẽ, mà thực chất là đều nhau, do có hệ liên hợp π (pi) bền vững
Đây là mô hình cộng hưởng, tạo nên tính thơm đặc trưng: rất bền với phản ứng cộng nhưng lại dễ phản ứng thế
→ Tính thơm giúp phân biệt Arene với Anken hay Ankin (dễ bị cộng)
4. Tính chất vật lý cơ bản của Arene
Tính chất và đặc điểm vật lý cơ bản của Arene
- Trạng thái: Thường là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện thường
- Màu sắc: Không màu, một số dẫn xuất có màu
- Mùi: Có mùi đặc trưng, dễ bay hơi
- Tính tan: Không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ (etanol, ete, cloroform…)
→ Một số hợp chất thơm như benzene có thể độc hại nếu hít phải trong thời gian dài.
5. Tính chất hóa học của Benzene Toluene Styrene Hóa Học 11.
Tính chất hóa học đặc trưng của Arene là phản ứng thế, tiêu biểu như:
- Thế halogen: Benzen + Br₂ (có xúc tác) → brombenzen
- Thế nitro: Benzen + HNO₃ (đặc, có H₂SO₄) → nitrobenzen
- Thế sulfonic: Benzen + H₂SO₄ (đặc, đun nóng) → benzensulfonic acid
→ Do vòng benzen rất bền, phản ứng cộng hay oxy hóa chỉ xảy ra trong điều kiện đặc biệt.
Tổng Kết:
Arene là nhóm hợp chất hữu cơ quan trọng, mang tính thơm đặc trưng nhờ cấu trúc vòng benzen. Chúng vừa thú vị trong lý thuyết hóa học, vừa rất thiết thực trong đời sống và công nghiệp – từ chế tạo thuốc, nhựa, phẩm màu đến nhiên liệu và hóa chất chuyên dụng.
Xem thêm: chuyên đề Arene hóa 11.
Bài tập trắc nghiệm lý thuyết Arene hóa học 11 Chân trời sáng tạo.
Hướng dẫn đọc tên gốc Hydrocarbon Hóa 11 Chân trời sáng tạo.
Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn của Arene Hóa 11 Chân trời sáng tạo.
Lý thuyết chương 4 Hydrocarbon Hóa Học 11.
Cách viết công thức cấu tạo và gọi tên đồng phân Arene Hidrocarbon thơm Hóa 11.
Tính chất hóa học của Benzene Toluene Styrene Hóa Học 11.
Tìm công thức phân tử Arene thông qua đốt cháy Hóa học 11.
Toán hiệu suất phản ứng Hidrocarbon thơm Hóa học 11.
Bài tập nhận biết các chất Hidrocarbon thơm Benzene Toluene Styrene Hóa 11.
Hướng dẫn viết phương trình hóa học của Hydrocarbon và dẫn xuất Halogen Hóa 11 Chân trời sáng tạo.
COMMENTS