I. Kiến thức trọng tâm - Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng. Tốc độ phản ứng hóa học phụ thuộc vào nhiệt độ và thông thường sự ảnh ...
I. Kiến thức trọng tâm - Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng.
Tốc độ phản ứng hóa học phụ thuộc vào nhiệt độ và thông thường sự ảnh hưởng này rất phức tạp.
a. Phương trình Arrhenius
Bằng thực nghiệm, người ta rút ra phương trình về ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng:
lnk = (-Ea/RT) + lnC
Trong đó:
- k: hằng số tốc độ
- C: hằng số đặc trưng cho mỗi phản ứng.
- T: nhiệt độ tại đó xảy ra phản ứng.
- R: hằng số khí lý tưởng.
- EA: năng lượng hoạt hóa của phản ứng, là hằng số với mỗi phản ứng.
- Khi T tăng thì 1/T giảm, nên -1/T tăng cho nên k tăng, do đó vpứ tăng lên và ngược lại.
Giải thích: khi T tăng thì chuyển động nhiệt của phân tử tăng lên dẫn đến số va chạm có hiệu quả tăng nên tốc độ phản ứng tăng.
Quy tắc hệ số nhiệt độ Van’t Hoff
Bằng thực nghiệm Van’t Hoff cho thấy rằng: “nhiệt độ cứ tăng thêm 10 độ thì tốc độ phản ứng sẽ tăng lên γ lần, γ có giá trị từ 2 ÷ 4 lần”.
vt+10 / vt = γ
Trong đó: γ là hệ số nhiệt độ cho biết tốc độ của phản ứng tăng lên bao nhiêu lần khi nhiệt độ của phản ứng tăng 100C.
Tổng quát: Ở nhiệt độ t1 có tốc độ là v1, ở nhiệt độ t2 có tốc độ là v2.
vt2 / vt1 = γ (t2 - t1)/10
Quy tắc Van’t Hoff chỉ gần đúng ở khoảng nhiệt độ không cao lắm.
II. Thí nghiệm ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng:
Mg + 2H2O → Mg(OH)2 + H2↑
Chuẩn bị: Mg dạng phôi bào, dung dịch phenolphthalein, nước cất, 2 ống nghiệm, đèn cồn, kẹp gỗ.
Tiến hành:
- Cho vào mỗi ống nghiệm khoảng 3 mL nước cất.
- Nhỏ vào mỗi ống nghiệm 1 – 2 giọt phenolphthalein và cho vào mỗi ống 1 mẫu phoi bào Mg.
- Đun nóng 1 ống nghiệm.
Lưu ý: Làm sạch bề mặt Mg trước khi tiến hành thí nghiệm.
Quan sát và trả lời câu hỏi:
1. Sự thay đổi màu sắc trong ống nghiệm nào nhanh hơn?
2. Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ phản ứng?
Giải:
1. Ống nghiệm được đun nóng, màu của dung dịch chuyển sang màu hồng nhanh hơn.
2. Khi tăng nhiệt độ, các hạt (phân tử, nguyên tử hoặc ion) sẽ chuyển động nhanh hơn, động năng cao hơn. Khi đó, số va chạm hiệu quả giữa các hạt tăng lên, dẫn đến tốc độ phản ứng tăng.
III. Kết luận:
Thí nghiệm về ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng không chỉ đơn giản là quan sát bong bóng khí sủi nhanh hay dung dịch đổi màu sớm hơn – mà đó là một cách trực quan và sinh động để hiểu rằng: nhiệt độ chính là chiếc chìa khóa điều khiển tốc độ của thế giới vi mô.
Qua từng thao tác và kết quả thu được, học sinh không chỉ rèn luyện kỹ năng thực hành mà còn mở rộng tư duy khoa học: làm thế nào để kiểm soát phản ứng, tối ưu hóa quy trình, hay áp dụng nguyên lý ấy vào sản xuất thực phẩm, dược phẩm, năng lượng,...
Một độ C thay đổi – cả quá trình chuyển hóa có thể rẽ sang hướng khác. Và đó chính là vẻ đẹp của Hóa học: chân thực, logic, nhưng luôn gợi mở và đầy tiềm năng sáng tạo.
Hãy tiếp tục đặt câu hỏi, thử nghiệm và khám phá – vì thế giới hóa học luôn bắt đầu từ những thí nghiệm tưởng chừng rất nhỏ bé như thế này.
Xem thêm:
1. Hóa 10 Bài 15 Phương trình tốc độ phản ứng hóa học và hằng số tốc độ phản ứng.
2. Biểu thức tốc độ phản ứng hóa học.
3. Tốc độ phản ứng hóa học Và Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học.
4. Hệ số nhiệt độ Van't Hoff | Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng hóa học.
Hệ số nhiệt độ Van't Hoff | Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tốc Độ Phản Ứng Hóa Học
Bài tập tốc độ phản ứng hóa học.
Bài tập phương trình tốc độ phản ứng và hằng số tốc độ phản ứng - Trắc nghiệm phát biểu đúng sai.
Bài tập các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học.
Hóa 10 chương 6 Tốc độ phản ứng hóa học.
Hóa học 10 chân trời sáng tạo.
Luyện thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia môn hóa học.
COMMENTS